GR 5 Nederland

1. Hoek van Holland – Rockanje (40,5 km) : 30 Maart 1996

Eind maart is het dan tenslotte toch zo ver : we gaan er een begin mee maken ! Aan ons GR5-avontuur. Nadat we nog een kwartier bij het spoorwegstation “Hoek van Holland – Haven” tevergeefs gezocht hebben naar de wandelboom,die het beginpunt van onze Europese odyssee markeert, vinden we die tenslotte 100 meter verder bij de eerste spoorwegovergang. Het zal een kwestie worden van doorstappen om de 40,5 km in de resterende 9u15 daglicht verwerkt te krijgen. We klimmen wat verder de Nieuwlandse Dijk op en richten onze schreden oostwaarts, terwijl we naar het noorden uitzien over een zee van serres.

Het weer wil gelukkig wel meewerken : er waait een stevige, frisse bries, maar de hemel is stralend blauw en de zon verwarmt ons van voor terwijl we de wind in de rug hebben. We passeren op enkele honderden meters de mooie “Nieuwlandsche Molen” en duiken even later het Staelduinse Bosch in. We volgen het wandelpad zigzag door het mooie bos en na nog eens 2 kilometer doorstappen komen we aan de Schenkeldijk bij de buitenwijken van Maassluis aan en vervolgens bij de oever van de Nieuwe Waterweg : de grote inkom van Rotterdam-haven.

Als we tenslotte om 13u25 bij de pont van Maassluis aankomen zien we deze nog net vertrekken. De veerboot laat echter niet te lang op zich wachten en brengt ons in enkele minuten aan de overkant . Na enkele honderden meters fietspad beklimmen we de volgende brug, of eigenlijk bruggen. Het zijn er twee achter elkaar: de Harmsen- en de Brielse brug, de één over het Hartelkanaal en de andere over het Brielse Meer. Onze noorderburen hebben hun best gedaan om de relatief weinige, mooie stukjes natuur in deze streek met elkaar te verbinden ! We draaien onder de brug door naar het westen en nemen bij het paviljoen “De Brug” het fietspad naar Brielle.

Brielle

Na een kleine 3 kilometers komt het oude stadje in zicht, waar we al geruime tijd de stompe toren van de St. Catharijnen kerk bovenuit zien steken.  Dichterbij gekomen zien we iets rechts ervan ook de molen “‘t Vliegend Hert” op de stadswal staan. Brielle heeft zijn bekendheid eigenlijk te danken aan het feit dat hier op 1 april 1572 de (Water)geuzen , opstandelingen tegen het Spaanse bewind, binnenvielen en van uit Brielle steeds meer steden veroverden op de overheersers. Om wat tijd te besparen hebben we besloten niet het gehele stadje te doorkruisen.

Even buiten het stadje belanden we op het fietspad langs de dijk aan het Oosterlandse Rak. Tenslotte komen we rond 16u30 uit bij de  “Stenen Baak“, een massieve, stenen toren die in de 16e, 17e en zelfs nog de 18e en 19e eeuw dienst deed als vuurtoren. Even voor de toren zijn nog enkele oneffenheden in het terrein te onderscheiden, de plaats waar vroeger de artillerie stond opgesteld, die de monding

Stenen Baak

van de Maas moest verdedigen. Een klein bouwsel (grootte hondenhok), blijkt een kogelgloeioven geweest te zijn.

We stappen een breed pad in dat nu en dan door houtsnippers bedekt is en het Brielse Meer verder naar het westen volgt. We draaien tenslotte linksaf de zee onze rug toe om wat verder bij de Zanddijk uit te komen.

De Zanddijk is de plaats waar de aanlooproute van en naar Europoort aansluit op het Deltapad. Deze begint aan de passagiersterminal van de veerdienst Rotterdam-Hull. Aan de zeezijde is er een prachtig vergezicht over een breed natuurgebied op het Oostvoornse Meer en de Maasvlakte erachter.

Als we tenslotte de serres van Rockanje in het vizier krijgen en we denken dat het leed geleden is, maakt de GR nog een omweg langs enkele in de buurt liggende campings. Tenslotte belanden wij bij ons voertuig op de parking. Omdat we onderweg nog gezien hebben dat ze in één van de drankgelegenheden hier zelfs Palm hebben – en niet alleen Heineken -, besluiten we er daar nog ééntje te drinken op de goede afloop van een heerlijke wandeldag, de eerste dag van onze GR 5-tocht !! Hopelijk blijven de weergoden ons op de rest van de meer dan 2600 km-lange wandeling even goed gezind.

2. Rockanje – Herkingen (30 km) : 26 Oktober 1996

 

Deze zaterdag gaan we nog snel even gebruik maken van het zomeruur om onze tweede wandeling in Zeeland af te werken. We bevinden ons al snel terug in de buitenwijken van het polderdorp Rockanje, waar we de draad van onze GR 5 terug oppikken op de Ommeloop. Een deel van de flora in dit gebied nog maar kort geleden afgebrand. Op de top van een duin rechts van ons bevindt zich een informatiebord dat ons een mooi overzicht geeft van dit deel van Zeeland : links van ons zien we al de Haringvlietdam, terwijl recht voor ons de torenspitsen en een vuurtoren op Goeree-Overflakkee te zien zijn, en rechts kunnen we nog een deel van de Maasvlakte onderscheiden

Een volgend informatiebord – we kunnen er niet over klagen dat we slecht ingelicht worden – geeft ons wat uitleg over de dam zelf. Enkele honderen meters verder moeten we wat stijgen om langs de verkeersweg zelf over de Haringvlietsluizen te stappen: het zijn er wel een stuk of 15 – 17 ; gigantische, metalen deuren die die duizenden tonnen water kunnen beteugelen. Het weer is er ondertussen ook indrukwekkend op verbeterd : het zonnetje schijnt uit een bij tijden heerlijk blauwe hemel.

Via een fietspad wandelen we langs een gemaal en de vismijn van Stellendam. Wat later laten we het beton van het havengebied achter ons liggen en na een kleine kilometer verlaten we de rijbaan om binnendoor langs een graspad over een dijk ons richting Havenhoofd te begeven. Daar aangekomen draaien we 90 ° naar het zuidwesten en verlaten even verder het dorp om via een fietspad langs een kanaaltje naar Goedereede te wandelen.We hebben de wind pal op

Wandelboom Goedereede

kop en vinden dat de Nederlanders die we tegenkomen , en die trouwens allemaal de andere richting uitrijden, het er toch maar gemakkelijk van nemen. Nadat we een windmolen gepasseerd zijn, beginnen we stilaan de stompe toren van de kerk – ex-vuurtoren – van Goedereede in het zicht te krijgen. We komen na 2 kilometer aan de rand van het stadje bij een GR – wandelboom uit.. Het Delta-pad splitst zich hier : een deel ervan loopt als deel van de E 9 (het Europese kustwandelpad dat van San Sebastian in Spanje, via de Franse Atlantische kust, de Noordzeekust en de Oostzeekust tenslotte tot in Sint-Petersburg zal lopen). Het andere deel loopt als de ons welbekende E 2 via Overflakkee en de Grevelingendam naar Sint-Philipsland, Tholen en verder door naar datzelfde Bergen-op-Zoom. Dat laatste deel volgen we nu verder.

Goedereede (= ‘veilige haven’) was vroeger een vissers- en handelsstadje, gelegen op het toenmalige Westvoorne. De haven slibde echter dicht. De 15e eeuwse domtoren, nog tot 1912 als vuurtoren gebruikt, geeft met vele historische gevels de stad een pittoresk uitzicht. We stappen de intensief bewerkte polders door en komen na wat links-rechts-gedraai uit bij een bordje “Waterschap Goeree-Overflakkee” naast een picknickbank, waar een autochtoon

Scheldedijk

langzaam in de frisse zeebries aan het bevriezen is. Wij zijn er echter op gekleed en zetten ons aan de tafel om te picknicken.

Vanaf onze hoge picknickplaats op de Schenkeldijk hebben we een mooi uitzicht op dit deel van Goeree. We bevinden ons hier op de slikken van Flakkee. Ik had me hier heel wat anders van voorgesteld :wat we zien is geen uitgestrekt panorama van een grote slijkvlakte, maar een breed pad doorheen een 2- à 3-tal meter hoog soort struikgewasbos. Aan de lange, monotone tocht door dit pasgeboren bos komt tenslotte een einde als we de asfaltweg onderaan de Manezeese Gorsdijk bereiken.Ondertussen genieten we van het mooie uitzicht dat onze hogere positie ons biedt.

We steken via twee jagersoverstappen een halfverharde weg over en belanden op de Diederijkse Zeedijk. Gedurende 4,5 km zullen we deze hoge grasdijk moeten volgen. Als we halfweg de zeedijk tenslotte bij paal 519 aankomen (paal 520 bleek zoek te zijn), zetten we ons even neer om de benen wat te laten rusten.

Slikken van Flakkee

Om op ons eindpunt te geraken moeten we toch maar weer verder naar de steeds dichterbij komende rij bomen op de Oude Herkingse Zeedijk. We krijgen ondertussen ook wat gezelschap; het laatste stuk van de Diederikse Zeedijk is bevolkt met schapen.

Stilaan komen de gebouwen van Herkingen dichterbij. Het dorpje zelf bestaat al sinds de 15e eeuw en is tijdens de voorbije eeuwen reeds enkele malen overstroomd. Er was vroeger zelfs een vissershaven. Het is 17u45 : op een kwartier na juist geschat ! We trekken één van de twee beschikbare café’s in en doen ons tegoed aan een heerlijke frisse Hoegaarden.

Als we na een kwartiertje terug buiten komen, blijkt het ondertussen geregend te hebben. Daar zijn we juist aan ontsnapt!

3. Herkingen – Nieuw-Vossemeer (22,5 km): 31 Januari 1997

De zon is al weer op de afspraak en we begeven ons richting haven(tje), waar we enkele maanden geleden afscheid namen van de GR 5. Met de vlakke en zich eindeloos ver uitstrekkende polderlandschappen rond ons, vertrekken we zo pal oostwaarts, met de zon in het gelaat en zo goed mogelijk de schape-uitwerpselen vermijdend. Het Grevelingenmeer rechts naast ons, lijkt wel een immense zoutvlakte. Er beweegt zich geen rimpeltje op het wateroppervlak, wat ook niet verwonderlijk is : het is hier bij de kust nog zo ondiep, dat het grootste deel van het voor ons zichtbare meer nog bevroren is, hoewel het al een tijdje niet meer vriest.

Battenoord

 

We hebben al wel een tijdje een vijftal windmolens in het oog, waar we dan toch aan voorbijstappen richting Battenoord. Alles is doods en verlaten op een enkele inboorling na, die zijn hond aan het uitlaten is op de dijk. Onder aan de dijk bevindt zich weer de onvermijdelijke kudde schapen. Een sterke geur trekt onze aandacht die richting uit en jawel, men heeft ook hier weer een massa ajuinen uitgestrooid. Het moet echt een lekkernij zijn voor deze beestjes, want men heeft duidelijk niet op één ajuin meer of minder gekeken ! Het is een heerlijk wandelweertje : Nederland is ons tot nu toe op weergebied goedgezind geweest.

Grevelingendam

En zo komen we tenslotte na 6,5 km Klinkerlandse Zeedijk aan bij de Grevelingendam. De Grevelingendam is een grote dijk die Goeree-Overflakkee (Zuid-Holland) al sinds 1964 verbindt met Schouwen-Duiveland (Zeeland). We bereiken al snel het kolossale sluitingsmonument.

Na 1,5 km Grevelingendam komen we dan midden in het water bij een kruispunt van dammen. We volgen nu de Philipsdam, een project dat nog maar afgewerkt werd in 1987. We bereiken na weer een anderhalve kilometer het Krammersluizencomplex.We steken de sluizen over en bereiken zo de uitzichttoren. Van bovenop de toren (30 meter hoog volgens de hoogtemeter) hebben we een prachtige zicht op de wijde omgeving met de dammen en het sluizencomplex. Omdat men het zoete en zoute water gescheiden wil houden, hebben de sluizen een ingewikkeld scheidingssysteem.

Krammersluizen

Het is op het moment nog maar goed 11u30, maar het uitzicht is hier zo interessant en de wind is niet té erg, zodat we beslissen maar gelijk hier te picknicken.We trekken weer verder om de rest van de Philipsdam te verwerken. Uiteindelijk komt het einde van de waterwering dan toch in zicht en kunnen we voet zetten op Zeelandse bodem. We bevinden ons nu op het eiland Sint-Philipsland, of eigenlijk ex-eiland. Ik klim even boven op de dijk aan onze linkerkant om eens een blik op het info-paneel en over de slikken achter de dam te werpen. Het zijn de Slikken van Heen : ontstaan door de sluiting van de Philipsdamin 1987 en het wegvallen van eb en vloed daar drooggevallen stukken zandbank en zeegrond.

Het Schelde-Rijnkanaal werd in 1975 afgemaakt en is een zeer druk bevaren verbindingsroute tussen de beide grote rivieren en de eraan gelegen wereldhavens Antwerpen en Rotterdam. Na een kleine 2 kilometer, draaien we even het binnenland in , in de richting van een hoeve, de Oosthoeve.

Schelde-Rijnkanaal

We bevinden ons hier volgens mijn bescheiden mening ongeveer op de scheiding van Sint-Philipsland en Tholen, maar door het droogvallen van veel omliggend watergebied, zijn de eilanden hier als het ware aan elkaar gegroeid. Sommige drooggevallen gebieden zijn echter wel bewaard gebleven als broed- en observatiegebieden voor vogels, zoals het Rammegors. Als we verder gaan zien we het kerkje van Nieuw-Vossemeer snel dichterbij komen. We verlaten Zeeland en wandelen Noord-Brabant binnen. Na nog een kilometertje langs de rijweg gestapt te hebben, draaien we rechtsaf de weg naar Nieuw-Vossemeer in.

4. Nieuw-Vossemeer – Bergen-op-Zoom(22 km) : 13 Aug. 1998

Het laatste stukje onbewandelde GR 5 in Nederland tussen Nieuw-Vossemeer en de jeugdherberg in Bergen-op-Zoom ligt nog op ons te wachten en daarmee kunnen we het hoofdstuk Nederland afsluiten. Het is een heerlijk wandelweertje.Zoals gewoonlijk is de gevolgde route vrij eentonig, met de verhoogde dijk langs onze rechterkant, terwijl de eindeloze vlakke akkers zich aan onze linkerzijde uitstrekken naar de horizon.

Er is weinig volk op weg langs de dijk. Op het rustige water vlak langs de oever, zien we heel wat gevogelte genieten van het heerlijke weertje. Zo komen we hier in de Eendrachtspolder langs een enorm veld vol selder (nog nooit zoveel selder bij elkaar gezien), en bijna geen sprietje onkruid te bespeuren. Ik word bijna verlegen als ik aan mijn 60 vierkante metertjes moestuin thuis denk.

Molen de Eendracht

Voor ons zien we alweer de volgende dijk liggen. Al snel komen we op de lange rechte Kladsedijk uit. Deze kaarsrechte 1,5 km lange weg brengt ons door dit keurige polderlandschap om 11u30 tenslotte in de (meer) bewoonde wereld : bij het café ‘De Kladde’ aan de Kladseweg in het gehucht Kladde (kwestie van het niet té ingewikkeld te maken). Volgens een infobord moet op deze plaats vroeger de oorspronkelijke kustlijn gelegen hebben.

We komen langs een dennebosje, met een geheel verwilderde onderbegroeiïng van bramen en vlierstruiken en bereiken na een honderdtal meters in de wijk Daansbergen het dorp Halsteren. Na nog enkele honderden meters komen we tenslotte bij de ingang van een waterwingebied uit bij ons eerste bos in Noord-Brabant Het is voornamelijk een dennebos, met af en toe enkele loofbomen Aan onze linkerkant rijst er plots een vrij steile talud de hoogte in, begroeid door statige dennebomen. Het blijken de overblijfselen te zijn van de bastions van het voormalige Fort De Roovere. De topogids legt ons uit dat het één van drie versterkingen is, die zich rond Bergen-op-Zoom bevonden in de tijd rond de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Ze werden er aangelegd op bevel van de Nederlandse veldheer Frederik Hendrik.

Op een bepaald moment steken we een houten bruggetje over en komen in een meer open bosgebied terecht. Het is voornamelijk dennebos op deze zandige gronden. En weerom doen de plaatselijke GR-uitstippelaars ons van hot naar her lopen in dit bescheiden bosgebied, zodat het wel lijkt of het een immens woud is.

de Heide

Na weer heel wat linksen en rechtsen, belanden we tenslotte in een openduingebied. We zien een pracht van een ven, met een paars heidetapijt ernaast.In de verte kunnen we dan nog net een soort café onderscheiden. We vinden dat we toch een verfrissing verdiend hebben; het is trouwens nog geen 15u. We zetten ons op het terras uit de wind in het zonnetje en laten ons een fris Belgisch biertje smaken : “What more does one need ?”

Na een 20-tal minuten gaan we weer op pad en vinden hier onze zoveelste wandelboom.De LAW 7 voegt zich hier bij de LAW 5, en we

Wandelboom

kunnen hier ook juist aflezen wat we in Nederland al gedaan hebben en nog moeten gaan : op de ene pijl staat : Hoek van Holland 112 km en op een andere Klavervelden 3 km. Duidelijk is dat we het einde van het Nederlandse inloopgedeelte van de grote GR 5-route naderen. We volgen een zandweggetje langs een vrij diepe sloot, waar we slechts weinig water in zien staan. Het blijkt de vroegere turfvaart de Zoom te zijn. We lopen als in een groene tunnel.

Op het stafkaartje in de topogids had ik bemerkt dat we hier op een korteafstand langs een erebegraafplaats passeren. Het blijkt een begraafplaats te zijn voor voornamelijk Canadese militairen, die hier in de jaren 44-45 kwamen vechten: felwitte kruisjes, tussen de meticuleus afgewerkte graspleintjes en de statige esdoorns (‘Maple Leaf).

We volgen even de A 58 richting Bergen-op-Zoom tot we bij een talud komen, die we opklimmen om boven op de brug weer de GR te vervoegen. Na nog een kleine kilometer bereiken we tenslotte om 16u45 de Jeugdherberg ‘Klavervelden’, waar onze tocht deze voormiddag begon.

Dat was het dan : Nederland is afgewerkt. We kunnen het eerste boekje van velen : ‘Deltapad’ (LAW 5-1) voorlopig opbergen in de kast en ons concentreren op de 9 andere topogidsen, die we nog te doorlopen hebben.

Scroll naar boven